Πρόληψη

Βούρτσισμα

Πότε ξεκινά;

Ξεκινήστε να βουρτσίζετε τα δόντια των παιδιών σας από την ηλικία του ενός έτους. Είναι αποδεδειγμένο πως όταν το βούρτσισμα ξεκινήσει σε αυτή την ηλικία, το παιδί θα υποφέρει λιγότερο από τερηδόνα. Αυτό συμβαίνει επειδή το βούρτσισμα των δοντιών από τόσο νεαρή ηλικία μπορεί να μειώσει τον αριθμό των μικροβίων από τα πρώτα στάδια ανάπτυξής τους και να τον διατηρήσει σε χαμηλά επίπεδα εφόρου ζωής.

Ηλικία 1-2: χρησιμοποιείτε ελάχιστη ποσότητα φθοριούχας οδοντόκρεμας (σε μέγεθος φακής) στην οδοντόβουρτσα του παιδιού. Δεν πειράζει αν το παιδί καταπιεί λίγη οδοντόκρεμα.

Ηλικία 2-6: όταν το παιδί σας γίνει 2 ετών, χρησιμοποιείτε την ποσότητα οδοντόκρεμας που αντιστοιχεί στο μέγεθος ενός μπιζελιού. Για καλύτερα αποτελέσματα, δεν είναι απαραίτητο το παιδί να ξεπλένει το στόμα του μετά το βούρτσισμα.

Ηλικία 6 ετών και άνω: χρησιμοποιείτε κανονική ποσότητα οδοντόκρεμας δεδομένου ότι το παιδί μπορεί να ξεπλύνει έπειτα το στόμα του με ευκολία. Η χρήση οδοντόκρεμας είναι απαραίτητη χάρη στην ιδιότητα του φθορίου – το οποίο περιέχεται στην οδοντόκρεμα- να σκληραίνει την αδαμαντίνη των δοντιών.

Πριν από την ηλικία των έξι ενθαρρύνετε το παιδί να μην ξεπλένει το στόμα του έπειτα από το βούρτσισμα. Είναι αποδεδειγμένο ότι τα ευεργετικά αποτελέσματα της οδοντόκρεμας αυξάνονται αν το παιδί δεν ξεπλύνει το στόμα μετά το βούρτσισμα.

Παρακαλώ να θυμάστε τα εξής όσον αφορά το βούρτσισμα:

Τα μικρόβια πρέπει να αφαιρούνται δύο φορές την ημέρα (πρωί-βράδυ) γιατί αρχίζουν να αναπτύσσονται 12 ώρες μετά την αφαίρεσή τους με το βούρτσισμα.

Οι γονείς θα πρέπει να βουρτσίζουν τα δόντια των παιδιών τους μέχρι την ηλικία των 8 – 10 ετών. Έρευνες αποδεικνύουν ότι τα παιδιά μέχρι την ηλικία αυτή δεν μπορούν να βουρτσίσουν σωστά τα δόντια τους.

Η οδοντόκρεμα πρέπει να περιέχει αρκετή ποσότητα φθορίου για σωστά αποτελέσματα σύμφωνα με την ηλικία του παιδιού. Θα σας συμβουλεύσουμε ανάλογα κατά την πρώτη επίσκεψη του παιδιού σας.

Η χρήση υπερβολικής ποσότητας οδοντόκρεμας στις ηλικίες 1-6 ετών μπορεί να προκαλέσει ζημιά στα μόνιμα δόντια αργότερα λόγω της κατάποσης αυξημένης ποσότητας φθορίου που περιέχεται σε αυτήν. Αν συμβεί κάτι τέτοιο, μπορεί να προκληθεί φθορίαση. Η φθορίαση είναι ασθένεια της αδαμαντίνης των δοντιών που εμφανίζεται κατά την ανάπτυξη της μόνιμης οδοντοφυϊας και έχει ως γνώρισμα άσπρες ή καφέ κηλίδες στην αδαμαντίνη των μόνιμων δοντιών.

Το βούρτσισμα με ηλεκτρική οδοντόβουρτσα είναι εξίσου αποτελεσματικό όσο και με απλή οδοντόβουρτσα

Οδοντόβουρτσες με μικρή κεφαλή, τρίχες από νάυλον και λυγισμένο χερούλι είναι πολύ καλές για το παιδί σας.

Θα πρέπει να αλλάζετε οδοντόβουρτσες συχνά, κάθε 3-4 μήνες, λόγω της συσσώρευσης μικροβίων και της φθοράς των τριχών. Μην χρησιμοποιείτε οδοντόβουρτσες όπως αυτή στη φωτογραφία καθώς η βλάβη που προκαλούν (αποτριβή δοντιών, υφίζηση ούλων, ελλειπές καθάρισμα) είναι μεγαλύτερη από την ωφέλεια.

Περισσότερα θα βρείτε στο www.cspd.com.cy

Οδοντικό νήμα

Το βούρτσισμα, από μόνο του δεν αρκεί για να αφαιρεθούν τα μικρόβια καθώς καθαρίζονται 3 μόνο από τις 5 επιφάνειες του δοντιού. Χρησιμοποιείτε οδοντικό νήμα κάθε βράδυ μετά το βούρτσισμα. Μπορείτε με τον τρόπο αυτό να αποφύγετε την τερηδόνα στα σημεία επαφής των δοντιών. Ακόμη, η χρήση οδοντικού νήματος μειώνει σημαντικά την κακοσμία λόγω μείωσης των μικροβίων που παγιδεύονται ανάμεσα σε δόντια ή σφραγίσματα. Το οδοντικό νήμα με επικάλυψη κεριού είναι πιο μαλακό και πιο φιλικό στη χρήση για παιδιά.

Αντισηπτικό στοματικό διάλυμα

Βοηθά στην καταπολέμηση των μικροβίων, τη μείωση της ουλίτιδας και της τερηδόνας των δοντιών. Θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο μετά από σύσταση του οδοντιάτρου. Δεν αντικαθιστά το βούρτσισμα των δοντιών και τη χρήση οδοντικού νήματος αλλά συμπληρώνει τη θεραπεία όπου είναι απαραίτητο. Ένα καλό στοματικό διάλυμα μπορεί να μειώσει αρκετά την κακοσμία μειώνοντας τα μικρόβια που την προκαλούν.

Ορισμένα αντισηπτικά ωστόσο, μπορεί μετά από συχνή χρήση να προκαλέσουν αποχρώσεις στα δόντια ακόμα και μεταλλική γεύση. Κάποια άλλα αντισηπτικά προκαλούν ανθεκτικά μικροβιακά στελέχη. Είναι για όλους αυτούς τους λόγους που αυτά τα αντισηπτικά πρέπει να συστήνονται μόνο από τον οδοντίατρο! Μπορούμε να σας βοηθήσουμε να επιλέξετε το κατάλληλο στοματικό διάλυμα.

Φθόριο

Προληπτικές καλύψεις

Πότε; Γιατί;

Όταν οι μόνιμοι γομφίοι (μασητήρες) ανατείλουν στην ηλικία των έξι ετών θα πρέπει να εξεταστούν για πιθανή ευαισθησία στην τερηδόνα για τους ακόλουθους λόγους:

• Όταν ένα μόνιμο δόντι ανατείλει στο στόμα ,η αδαμαντίνη του (σμάλτο) είναι μαλακή και πορώδης αρχικά ,ενώ με την πάροδο του χρόνου απορροφά ιχνοστοιχεία (ασβέστιο, φώσφορο) από το σάλιο και σιγά-σιγά σκληραίνει. Αυτή η διεργασία για να ολοκληρωθεί χρειάζεται περί τα 5 χρόνια μετά την ανατολή του δοντιού. Κατά την διάρκεια αυτών των 5 ετών τα μόνιμα δόντια είναι πολύ ευάλωτα στην τερηδόνα.
• Ανατομικά, τα δόντια αυτά συχνά φέρουν στενές, βαθιές οπές και σχισμές που συσσωρεύουν φαγητό και μικρόβια (φώτο 1).
• Υπάρχει η δυσκολία των παιδιών να καθαρίζουν αυτά τα δόντια προσεκτικά λόγω της οπίσθιας θέσης τους, ενώ πολλές φορές δεν τα βουρτσίζουν καθόλου.

Για τους 3 αυτούς λόγους και βάση του ιστορικού ευπάθειας και προηγούμενης εμπειρίας του παιδιού στην τερηδόνα, συνιστάται οι σχισμές αυτές να καλύπτονται με προληπτικές εμφράξεις.

Tι είναι; Σε τι οφελούν;

Οι προληπτικές εμφράξεις είναι λευκά ή διάφανα επιχρίσματα που τοποθετούνται στις οπές και σχισμές των μασητικών επιφανειών των μασητήρων ώστε να αποτραπεί η εκεί συσσώρευση τροφής και μικροβίων.

Τα προληπτικά σφραγίσματα τοποθετούνται σε υγιή δόντια πριν αυτά αποκτήσουν τερηδόνα χωρίς να είναι απαραίτητη η αφαίρεση οποιασδήποτε οδοντικής ουσίας.

Όταν τοποθετούνται είναι σε υγρή μορφή ώστε να διεισδύουν στις στενές αύλακες αλλά μετά ο οδοντίατρος με ειδικό φώς oρατού φάσματος τα πολυμερίζει και σκληραίνουν.

Η διάρκεια ζωή τους στα δόντια είναι γύρω στα 4-6 χρόνια.

Στο διάστημα που παραμένουν στα δόντια τα προστατεύουν από τερηδόνα κατά 100% στις περιοχές όπου τοποθετούνται.

Στα ραντεβού ρουτίνας παρακολουθούνται και εάν χρειαστεί συντηρούνται. Σπασμένα, ελλειπή και γενικά ασυντήρητα προληπτικά σφραγίσματα είναι επικίνδυνα για τα δόντια εφόσον είναι παγίδες μικροβίων.

Tα προληπτικά σφραγίσματα τοποθετούνται μόνο στις μασητικές επιφάνειες των δοντιών. Δεν μπορούν να τοποθετηθούν στις λείες επιφάνειες του δοντιού και ως εν τούτου δεν προστατεύουν εξολοκλήρου ένα δόντι από την τερηδόνα.

Όμως,σύμφωνα με έρευνες στις H.Π.A. το 85% της τερηδόνας συμβαίνει στις μασητικές επιφάνειες των δοντιών γι’αυτό το προληπτικό όφελος των εμφράξεων αυτών είναι πολύ μεγάλο όταν γίνεται σωστή επιλογή του περιστατικού.

ΣYMΠEPAΣMA: Η τοποθέτηση προληπτικών καλύψεων συστήνεται σε ασθενείς υψηλού κινδύνου για ανάπτυξη τερηδόνας και ιδιαίτερα σε περιπτώσεις όπου υπάρχει ευαισθησία στην τερηδόνα των οπών.

Διατροφή

Ποιες είναι οι βασικές αιτίες της τερηδόνας ;

H τερηδόνα είναι μία ασθένεια μικροβιακής αιτιολογίας η οποία για να συμβεί χρειάζεται η συνύπαρξη των πιο κάτω τεσσάρων βασικών παραγόντων.

Οπότε και σύμφωνα με τα πιο πάνω διαγράμματα,  η συχνή κατανάλωση ζαχαρούχων τροφών και ιδιαίτερα ποτών αυξάνει την παραγωγή οξέων, τα οποία με τη σειρά τους διαλύουν το ασβέστιο από τα δόντια προκαλώντας τις λεγόμενες απασβεστιώσεις (φωτογραφία πιο κάτω). Στη συνέχεια επέρχεται η τερηδόνα.

Μάθετε να διαβάζετε ετικέτες

Πριν ορμήσετε λαίμαργα σε ένα σνακ (ενδιάμεσο γεύμα), ρωτήστε τον εαυτό σας τα εξής: Τι περιέχει άραγε αυτό το σνακ; Έχει πολλή ζάχαρη; Eίναι κολλώδες; Eίναι όξινο;  Εάν ναι, τότε ξανασκεφτείτε το! Κάποια άλλη επιλογή σνακ, ίσως να είναι καλύτερη για τα δόντια σας. Να γνωρίζετε ότι ορισμένα είδη γλυκών και ποτών είναι χειρότερα από άλλα.

Τι γίνεται με τους χυμούς;

Η θλιβερή αλήθεια για τα αναψυκτικά

• Τα αναψυκτικά και τα φρουτοποτά ή τα ποτά ενέργειας (energy drinks) περιέχουν συνήθως πολύ μεγάλες ποσότητες ζάχαρης και έχουν πολύ χαμηλό pΗ (2,5-3,5) δηλ. είναι πολύ όξινα (δες πίνακα).
• Τα ποτά διαίτης δεν περιέχουν ζάχαρη αλλά είναι εξίσου όξινα.
• Πριν 40 χρόνια ένα μπουκάλι αναψυκτικό περιείχε περίπoυ 150ml ενώ τώρα περιέχει 330ml, ενώ δεν είναι ασυνήθιστο και το μπουκάλι των 500ml.
• Μεγαλύτερα μπουκάλια περιέχουν περισσό-τερη ζάχαρη και περισσότερα οξέα.
• Επιπλέον, έχουν συνδεθεί με την ανάπτυξη διαβήτη, παχυσαρκίας και οστεοπόρωσης.

Συμβουλές Διατροφής

Πώς να μειώσετε την τερηδόνα

• Μην πίνετε λίγο-λίγο το αναψυκτικό ή τον χυμό γιατί αυτό αυξάνει πολύ τα οξέα στο σάλιο.
• Εάν πιείτε αναψυκτικό χρησιμοποιείστε καλαμάκι για να κρατήσετε τη ζάχαρη μακριά από τα δόντια.
• Ξεπλύνετε τα δόντια με νερό μετά από αναψυκτικό για να διαλυθεί η ζάχαρη.
• Ποτέ μη πίνετε αναψυκτικό πριν τον ύπνο χωρίς να βουρτσίσετε τα δόντια σας.
• Πίνετε νερό ΟΧΙ αναψυκτικό για να ξεδιψάσετε.
• Να επισκέπτεστε συχνά τον οδοντίατρο.
• Να βουρτσίζετε 2 φορές την ημέρα με τη σωστή φθοριούχο οδοντόπαστα και κάθε βράδυ να κάνετε το νήμα.
• Οι προληπτικές εμφράξεις προστατεύουν μόνο τις μασητικές επιφάνειες όχι τις λείες επιφάνειες όπου δρουν έντονα τα οξέα.